Je kunt in Excel op verschillende manieren rekenen met percentages. Hoe je dit doet, hangt voornamelijk af van je persoonlijke voorkeur en hoe je jouw werkblad hebt ingericht.
Ik begin eerst met uitleggen hoe je percentages correct kunt instellen en gebruiken, en hoe je kunt kiezen tussen de percentage notatie en normale getallen voor jouw berekeningen.
Daarna volgen een aantal voorbeelden hoe je dit in de praktijk kunt gebruiken, waaronder het berekenen van Btw-bedragen, bedragen verhogen of verlagen met een bepaald percentage, procentuele stijgingen of dalingen berekenen, etc.
Inhoudsopgave
- Wat is percentage notatie in Excel?
- Berekeningen met Btw in Excel
- Eenvoudige percentage berekeningen in Excel
Wat is percentage notatie in Excel?
Wanneer je een getal in Excel als percentage instelt, geeft Excel dit weer als een deel van 100. Dit betekent dat:
20%hetzelfde is als0,20(de decimale waarde).50%is gelijk aan0,50.100%is gelijk aan1,00.
Met een percentage notatie kun je dus eenvoudig met procenten werken en beter zien dat je een percentage bedoelt, zonder de decimale waarde zelf in te voeren.
Hoe stel je percentage notatie in?
- Selecteer de cel(len) waar je percentages wilt invoeren.
- Klik op het tabblad Start.
- Kies het %-teken om de notatie in te stellen als percentage.
Nadat je dit hebt gedaan, in bijvoorbeeld het bereik A1:A5, kun je daarna in cel A1 20 typen. Excel zal vervolgens dit direct omzetten naar 20% (oftewel 0,20 in decimale vorm). Dit kun je controleren door daarna de getalnotatie te veranderen in getal.
Typ maar eens in een cel een percentage, bijvoorbeeld 20%, en verander daarna de getalnotatie van die cel naar ‘Getal’. Je zult zien dat het eerdere percentage nu wordt weergegeven als 0,20.
Rekenen met percentage notatie
Door gebruik te maken van een percentage notatie wordt het eenvoudig om formules te schrijven waarin je direct een percentage gebruikt.
Stel dat je in cel B1 een bedrag hebt staan, bijvoorbeeld €100. Je wilt berekenen wat 20% van die prijs is, dan kun simpelweg de formule =B1*20% gebruiken.
Excel rekent nu direct met het percentage en geeft het resultaat €20 weer (dit is namelijk 20% van €100).
Werken met normale getallen voor percentages
Je kunt ook percentages berekenen zonder de percentage notatie te gebruiken, door in plaats daarvan de decimale waarde van het percentage in te voeren. Je weet namelijk inmiddels dat 20% hetzelfde is als 0,20
Om 20% van een bedrag in cel B1 te berekenen zonder percentage notatie, voer je dus het decimale getal 0,20 in de formule in:
=B1*0,20 geeft hetzelfde resultaat als de formule met percentage notatie.
Berekeningen met Btw in Excel
Nu je de basis weet hoe percentages werken in Excel, is het tijd om naar wat praktijk voorbeelden te gaan. Veel vragen die ik via mijn blog krijg gaan over het berekenen van Btw-percentages, dus het lijkt mij goed om hiermee te beginnen. Dit is bijvoorbeeld handig wanneer je facturen in Excel wilt maken.
In deze voorbeelden wordt er gebruik gemaakt van de Btw-tarieven die in Nederland gelden: 21% (hoog) en 9% (laag), maar de methoden werken uiteraard voor elk gewenst btw-percentage.
Als je wilt rekenen met Btw in Excel heb je meestal één van deze gegevens nodig om de rest uit te rekenen:
- Het bedrag exclusief btw
- Het bedrag inclusief btw
- Het btw-tarief
Met deze gegevens kun je bepalen welk bedrag je moet invoeren en welke formule je moet gebruiken.
1. Het bedrag inclusief Btw berekenen
Als je een bedrag exclusief btw hebt en het bedrag inclusief btw wilt berekenen, gebruik je de volgende som:
Bedrag exclusief btw * (1 + btw-percentage)
Je hebt bijvoorbeeld in cel B1 het bedrag exclusief Btw staan en het btw-percentage is 21%.
Om in cel B2 het bedrag inclusief Btw te berekenen vul je dan de formule =B1*(1+21%) in:
En als je geen percentage notatie wilt gebruiken, dan kun je ook de formule =B1*1,21 gebruiken.
Dit komt zoals je ziet op hetzelfde neer.
Bij het maken van berekeningen is het wel altijd belangrijk om rekening te houden met de wiskundige regels. Bij de formule =B1*(1+21%) is het dus belangrijk om haakjes te gebruiken om de berekening correct uit te voeren.
Volgens de wiskundige regels wordt namelijk altijd eerst de berekening binnen de haakjes uitgevoerd, voordat de vermenigvuldiging wordt gedaan. In dit geval betekent het dat eerst het btw-percentage wordt opgeteld bij ‘1’, zodat je daarna dit nieuwe getal vermenigvuldigt met het bedrag exclusief btw.Als je de haakjes zou weglaten, zou Excel de bewerking anders interpreteren, wat tot een fout resultaat leidt.
De volgorde van rekenen is als volgt: eerst de bewerking tussen haakjes, daarna vermenigvuldigen/delen en tenslotte optellen/aftrekken. Dit geldt voor alle berekeningen.
Dit betekent dat je bij formules altijd haakjes moet gebruiken waar nodig om de berekening goed uit te voeren. Dit geldt ook voor andere formules in dit artikel, al wordt het niet elke keer opnieuw uitgelegd om al te veel herhaling te voorkomen.
2. Het bedrag exclusief Btw berekenen
Als je het bedrag inclusief btw hebt en het bedrag exclusief btw wilt berekenen, gebruik je de volgende som:
Bedrag exclusief btw / (1 + btw-percentage)
We draaien het eerdere voorbeeld nu om. In cel B2 staat het bedrag inclusief Btw en we willen in cel B1 het bedrag exclusief btw berekenen. De formule wordt dan dus =B2/(1+21%)
En wederom levert =B2/1,21 hetzelfde resultaat op.
3. Het Btw bedrag berekenen
Als je het bedrag exclusief btw hebt, kun je het btw-bedrag berekenen door het bedrag exclusief btw te vermenigvuldigen met het btw-percentage. De som wordt dan als volgt:
Bedrag exclusief btw * btw-percentage
Je hebt bijvoorbeeld in cel B1 het bedrag exclusief Btw staan en het Btw-tarief is 21%. Je wilt in cel B2 het Btw-bedrag berekenen.
De formule wordt dan =B1*21%
Of =B1*0,21
Het kan natuurlijk ook voorkomen dat je juist het bedrag inclusief Btw hebt. De som om het Btw-bedrag te berekenen wordt dan
Bedrag inclusief btw – (Bedrag inclusief btw / (1 + btw-percentage))
In dit voorbeeld verander ik dat in cel B1 nu het bedrag inclusief Btw staat en in cel B2 wordt de formule dan als volgt:
=B1-(B1/1,21)
4. Samenvatting
De onderstaande tabel helpt bij het snel selecteren van de juiste formule op basis van de beschikbare gegevens.
| Beschikbare informatie | Hetgeen je wilt berekenen | Te gebruiken formule |
| Bedrag exclusief btw en btw-percentage | Bedrag inclusief btw | Bedrag exclusief btw * (1 + btw-percentage) |
| Bedrag inclusief btw en btw-percentage | Bedrag exclusief btw | Bedrag inclusief btw / (1 + btw-percentage) |
| Bedrag exclusief btw en btw-percentage | Btw-bedrag | Bedrag exclusief btw * btw-percentage |
| Bedrag inclusief btw en btw-percentage | Btw-bedrag | Bedrag inclusief btw – (Bedrag inclusief btw / (1 + btw-percentage)) |
Eenvoudige percentage berekeningen in Excel
Nu volgen er een aantal veelvoorkomende percentage berekeningen, zoals het verhogen of verlagen van een bedrag met een percentage en het berekenen van procentuele stijging of daling. Deze berekeningen zijn handig voor bijvoorbeeld het berekenen van kortingen, prijsverhogingen of het bijhouden van veranderingen.
1. Een bedrag verhogen met een percentage
Om een bedrag te verhogen met een percentage, vermenigvuldig je het oorspronkelijke bedrag met (1 + het percentage).
In dit voorbeeld staat in cel B1 het oude bedrag dat we met 15% willen verhogen in cel B2. De formule hiervoor wordt dan als volgt:
=B1*(1+15%)
Of =B1*1,15
Je hebt nu het nieuwe bedrag berekent met een verhoging van 15%.
2. Een bedrag verlagen met een percentage
Om een bedrag te verlagen met een percentage, vermenigvuldig je het oorspronkelijke bedrag met (1 - het percentage). Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken voor het berekenen van kortingen.
De som wordt dan als volgt:
Oud bedrag * (1 - percentage)
Als we in het vorige voorbeeld in cel B2 het oude bedrag willen verlagen met 15%, dan wordt de formule =B1*(1-15%) of =B1*0,85
3. Procentuele stijging of daling berekenen
Om te berekenen hoeveel een waarde procentueel is gestegen of gedaald gebruik je de volgende som:
(Nieuwe waarde - Oude waarde) / Oude waarde
Stel in cel B1 staat het oude bedrag en in cel B2 staat de nieuwe waarde. Om de procentuele stijging of daling te berekenen wordt de formule dan als volgt:
=(B2-B1)/B1
Vergeet niet om de cel een getalnotatie van percentage te geven om de procentuele stijging of daling weer te geven.
In dit voorbeeld is de procentuele stijging 20%.
4. Een specifiek percentage berekenen van een getal
Om een specifiek percentage van een bedrag te berekenen, vermenigvuldig je het bedrag met het percentage:
Bedrag * percentage
Je hebt bijvoorbeeld in cel B1 een bedrag staan van €250 en het percentage dat je wilt berekenen is 7%.
De formule in Excel wordt dan =B1*7% of =B1*0,07
Het resultaat is €17,50
5. Het oorspronkelijke bedrag berekenen na een verandering
Als je een nieuw bedrag hebt dat een bepaald percentage hoger of lager is dan een oorspronkelijk bedrag, kun je ook het oorspronkelijke bedrag berekenen.
De formule bij een prijsverhoging is als volgt:
Nieuw bedrag / (1 + percentage)
Stel je hebt in cel B1 het nieuwe bedrag staan en het percentage van de verhoging was 15%. De formule wordt dan:
=B1/(1+15%) of =B1/1,15
Het resultaat is het oorspronkelijke bedrag van €100.
De formule bij een prijsverlaging is bijna hetzelfde, alleen nu moet je het percentage juist aftrekken om het oorspronkelijke bedrag te berekenen. De formule wordt dan dus:
Nieuw bedrag / (1 - percentage)
6. Samenvatting
De onderstaande tabel biedt een overzicht van de zojuist uitgelegde formules zodat je snel de juiste formule kunt vinden, afhankelijk van de situatie en de beschikbare gegevens.
| Beschikbare informatie | Hetgeen je wilt berekenen | Te gebruiken formule |
| Oud bedrag en percentage van een verhoging | Nieuw bedrag na verhoging | Oud bedrag * (1 + percentage) |
| Oud bedrag en percentage van een verlaging | Nieuw bedrag na verlaging | Oud bedrag * (1 – percentage) |
| Oude waarde en nieuwe waarde | Procentuele verandering | (Nieuwe waarde – Oude waarde) / Oude waarde |
| Bedrag en percentage | Specifiek percentage van bedrag | Bedrag * percentage |
| Nieuw bedrag na een verhoging en percentage | Oorspronkelijk bedrag vóór verhoging | Nieuw bedrag / (1 + percentage) |
| Nieuw bedrag na een verlaging en percentage | Oorspronkelijk bedrag vóór verlaging | Nieuw bedrag / (1 – percentage) |
Nawoord
Ik hoop dat je na het lezen van dit artikel een goed beeld hebt gekregen hoe je kunt rekenen met percentages in Excel. Als je nog vragen hebt over dit onderwerp, kun je die hieronder stellen. Indien je je Excel vaardigheden op een gestructureerde manier verder wilt ontwikkelen, zou je ook een kijkje kunnen nemen naar een van mijn online Excel cursussen.
